در ناحیه جلفا چشمه‌های تراورتن‌ساز متعددی ‌به‌چشم می‌خورد. تراورتن نوعی سنگ‌آهک است که در اثر فعالیت چشمه‌های آب معدنی (گرم و سرد) و اغلب در محیط خشکی تشکیل می‌شود.

فعالیت‌های آتشفشانی و گسترش سازندهای آهکی در طبقات زمین از الزامات تشکیل چشمه‌های تراورتن‌ساز است. آب‌های سطحی فرورو که بر اثر تماس با توده‌های آذرین، در اعماق نزدیک سطح زمین، گرم شده است به‌تدریج میزان گازکربنیک محلول در آن بالاتر رفته و اسیدی می‌گردد. این آب‌های گرم هنگامی که از بین طبقات سنگ‌های کربناته به ویژه سنگ‌آهک عبور می‌کنند به‌دلیل اسیدی بودن، کربنات کلسیم موجود در این سنگ‌ها را حل می‌کنند. سپس این آب‌ها از طریق درز و شکاف‌ها به سطح زمین راه پیدا نموده و در بدو خروج، به‌دلیل تغییر محیط و کاهش دما و فشار، دی‌اکسیدکربن حل شده در آن به‌صورت گاز آزاد شده و بلافاصله ذرات آهک رسوب کرده و در بستر جریان آب ته‌نشست می‌یابد. سنگ‌های تراورتن عموما فاقد رنگ هستند اما به‌دلیل وجود ناخالصی و حضور عناصر با غلظت متفاوت در آب چشمه‌ها و فعالیت باکتری‌ها و همچنین نوسان فعالیت چشمه‌ها، به رنگ‌ها و بافت‌های لایه‌ای مختلف دیده می‌شود. این رسوبات اغلب به‌صورت لایه‌های نازک و منظم افقی دیده می‌شود و پیرامون دهانه چشمه‌های تراورتن‌ساز تشکیل تپه‌های کوچک و یا گستره‌های مسطحی می‌دهد. این چشمه حالت جهنده (آرتزین) دارد و جریان آب با فشار از دهانه آن خارج شده و پولک‌های ظریف کلسیت به رنگ‌های زرد، قرمز، لیمویی، قهوه‌ای و سفید در اطراف دهانه آن در حال تشکیل است. در ناحیه مذکور سنگ‌های تراورتن بلورین و از جنس آراگونیت نیز دیده می‌شود و زیبایی‌های آن را دوچندان نموده است.